Av. Fatih Özerol tarafından gönderildi.
Kanunda tanımlanan suçu, suç işleme yönünde ortak irade sahibi birden fazla failin her birine müşterek fail denir. Faillerin müşterek olabilmesi için her birinin suçun işlenişine ilişkin katkısı bulunması gerekmektedir. Dolayısıyla faillerin her birinin katkısı ortak hâkimiyeti meydana getirecek ve müşterek faillik durumu ortaya çıkacaktır.
Yasal Düzenleme ve Emsal Karar
Müşterek faillik, TCK md.37’de düzenlenmiştir.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2014/635 E. ve 2017/250 K. sayılı kararı: ‘’Uyuşmazlık; sanığın kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna iştirakinin TCK’nun 37. maddesi kapsamında “müşterek faillik” mi yoksa TCK’nun 39. maddesi kapsamında “yardım eden” niteliğinde mi olduğunun belirlenmesine ilişkindir. İnceleme dışı sanığın, 11 yaşının içinde bulunan mağdureyi tehdit, cebir veya hile olmaksızın arkadaşı olan sanığın ailesiyle yaşadığı eve götürüp burada mağdure ile birlikte bir hafta kaldığı olayda; inceleme dışı sanık ile birlikte suç işleme kararı bulunmadığı anlaşılan sanığın, inceleme dışı sanığın fiili üzerinde ortak hâkimiyet kurduğunu gösterir herhangi bir davranışının da olmaması nedeniyle sanığın kalacak yer sağlamak suretiyle inceleme dışı sanığın işlediği kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunun icrasını kolaylaştırdığı ve buna bağlı olarak TCK’nın 39/2-c maddesi kapsamında suça yardım eden olarak iştirak ettiği kabul edilmelidir.’’
Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin 2023/747 E. ve 2023/4417 K. sayılı kararı: ‘’sanığın suça sürüklenen çocukların 3 farklı günde gerçekleşen eylemleri sırasında gözcülük yaptığı, mağdurun poposuna dokunduğu, aralarında fikir ve eylem birliği olan ssç'lerin eylemlerine müşterek fail olarak iştirak ettiği, mağdur üzerinde ortak hakimiyet kurup direncini kırmak suretiyle 5237 s. Kanun'un 37. mad. anlamında gerçekleşen eylemlere katılmasından dolayı müşterek fail olarak mahkumiyeti gerektiği gözetilerek istinaf başvurusunun kabulü yerine esastan reddine karar verilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.’’
Şartları
1)Failler arasında suç işlemeye yönelik ortak irade olmalıdır.
2)Faillerin suçun işlenişinde ortak hâkimiyetlerinin bulunması gerekmektedir.
Dolaylı Faillik
Bir kişinin, başkasını araç olarak kullanması suretiyle suç işlemesi halinde, dolaylı faillik durumu meydana gelir. Başkasını araç olarak kullanan da fail gibi sorumlu olur. Araç olarak kullanılan kişinin kusur yeteneğinin bulunmaması durumunda kullanan kişinin cezası arttırılır.
Suça Yardım ve Müşterek Fail Arasındaki Fark
Suça Yardım başlıklı önceki makalemizde de belirttiğimiz üzere, müşterek fail, birlikte suç işleme iradesi ve birlikte suçun icra edilmesi durumu mevcut iken suça yardımda, yardım eden maddi veya manevi destek vermekte olup bizzat suçun icrasında hâkimiyet kurmamaktadır.
Müşterek Faillik Halinde Ceza
Müşterek faillerin işlediği suç teşebbüs aşamasında kalması durumunda faillerin her biri, suça ilişkin teşebbüs hükümleri ile; suç tamamlanması durumunda ise işlenen suçun cezası ile cezalandırılırlar.